Ο χορός της Τράτας δεσπόζει στα Μέγαρα

Thν Τρίτη του Πάσχα πραγματοποιείται στα Μέγαρα ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά δρώμενα της Δυτικής Αττικής, ο γνωστός χορός της τράτας. Την Τρίτη ημέρα της Ανάστασης (Πάσχα), οι Μεγαρίτισσες με τις πανάρχαιες πανέμορφες και πλουμιστές φορεσιές τους, μπροστά απ’ το Εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου του Γαλιλαίου ‘’Του Αι Γιάννη του Χορευταρά’’ -όπως είναι πιο γνωστό στα Μέγαρα- σέρνουν τον αρχαίο χορό Ορμό. Σύμφωνα με την ιστορία και έναν από τους θρύλους που συντηρείται ακόμη, κάτω από το εκκλησάκι τα αρχαία χρόνια υπήρχε ένα πηγάδι με θαυματουργές ιδιότητες, μια και γυναίκες από κάθε γωνιά της Ελλάδας συνέρρεαν στον χώρο για να πιουν από το νερό αυτό και να τεκνοποιήσουν. Σύμφωνα με τον θρύλο, οι Μεγαρείς έλεγαν: «Πάνω από τούτο εδώ το πηγάδι ούτε πουλί πετούμενο δεν πετάει» θέλοντας έτσι να δείξουν τη δύναμη του πηγαδιού. Οι Μεγαρείς για να εξευμενίσουν τις δυνάμεις έχτισαν πάνω από την αρχαία Κρήνη (η οποία βρέθηκε το 1892 σε διπλανή τοποθεσία) το συγκεκριμένο εκκλησάκι. Ένα τάμα, μπροστά στη θαυματουργή αγιογραφία του Αϊ-Γιάννη Γαλιλαίου, ένα παλιό πηγάδι με διεγερτικές ιδιότητες καθώς και πλήθος διασημοτήτων από βασιλείς, εφοπλιστές, τραγουδιστές και ηθοποιούς δημιουργούν μια άκρως εντυπωσιακή εικόνα για ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Πρόκειται για το έθιμο του Χορού της Τράτας, το οποίο αναβιώνει στα Μέγαρα την Τρίτη του Πάσχα προς τιμήν του συγκεκριμένου Αγίου. Ο θρύλος αυτός έφτασε μέχρι και στις μέρες μας, όπου στις αρχές της δεκαετίας του ’80 η Χριστίνα Ωνάση -παντρεμένη τότε με τον Τιερί Ρουσέλ- βρέθηκε στα Μέγαρα και προσκύνησε την αγιογραφία του Αγίου Ιωάννη Γαλιλαίου. Τότε ήταν που η Χριστίνα έταξε στον άγιο πως αν γίνει το θαύμα και μείνει έγκυος, εκείνη θα δωρίσει ένα σχολείο που είχε ανάγκη η περιοχή. Έτσι και έγινε! Η Χριστίνα Ωνάση έμεινε έγκυος στην Αθηνά και μετά από μερικούς μήνες έχτισε το 6ο Δημοτικό σχολείο στην περιοχή, απέναντι μάλιστα από το εκκλησάκι, για να θυμίζει τη θαυματουργή πράξη του Αγίου Ιωάννη. Οι κάτοικοι μάλιστα για να την ευχαριστήσουν έβαλαν πλάκα που ομολογεί πως η δωρεά του σχολείου ανήκει σε εκείνη!Τα παλαιότερα χρόνια πλήθος αξιωματούχων, πρωθυπουργών, βασιλέων συνέρρεαν στο θαυματουργό εκκλησάκι. Ενδεικτικά μόνο, το 1954, ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε επισκεφτεί το εκκλησάκι και είχε προσκυνήσει. Το 1959, η τέως βασιλική οικογένεια είχε βρεθεί εκεί Τρίτη του Πάσχα, είχε ντυθεί με τις παραδοσιακές φορεσιές και είχε χορέψει τοπικούς χορούς προς τιμήν του Αγίου. Ενώ εκατοντάδες είναι οι προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών που έχουν παραβρεθεί να τιμήσουν το ομορφότερο γεγονός της Λαμπρής στην Αττική και να προσκυνήσουν τον Αι Γιάννη. Πολλοί περιηγητές είδαν και κατέγραψαν το χορό της Τράτας τον 19ο αιώνα. Ο Γάλλος Γραμματέας της Γαλλικής Πρεσβείας που βρέθηκε στα Μέγαρα το 1878 αναφέρει : «…Αυτός ο χορός που την ρίζα του πρέπει να αναζητήσουμε στην αρχαιότητα , έχει ένα χαρακτήρα χαριτωμένης αγνότητας και συνάμα μελαγχολικής και παρθενικής κομψότητας… Συνειδητοποιήσαμε λοιπόν, παρευρισκόμενοι εκεί, ότι ο χορός είναι ένα θρησκευτικό σύμβολο ή καλύτερα θα λέγαμε μια λατρευτική τελετή…». Οι ιστορικοί και λαογράφοι υποστηρίζουν ότι ο συγκεκριμένος χορός είναι η εξέλιξη του αρχαίου χορού των πεπλοφόρων παρθένων. Τα μέλη των χορευτικών ομάδων φορούν τοπικές ενδυμασίες. Ιδιαίτερης ομορφιάς είναι η γυναικεία στολή η οποία είναι ιδιαίτερα καλαίσθητη και φέρει κεντήματα με πλούσιο χρυσό διάκοσμο. Μια άλλη περιγραφή Γερμανού περιηγητή, που δημοσιεύτηκε στην Πανδώρα αναφέρει ότι κατά την διέλευση του από τα Μέγαρα το 1861, είδε το χορό της Τράτας να χορεύεται ρυθμικά από κοπέλες και τον αναφέρει ως «ο ΚΥΚΛΙΟΣ των αρχαίων», όπως παριστανόταν στην ασπίδα του Αχιλλέα.